Małżeństwo tylko na papierze
Papierowe małżeństwa to coraz bardziej dochodowy interes. Koszt fikcyjnego ślubu w Polsce to obecnie około dwudziestu tysięcy złotych. Nic dziwnego, że chętnych nie brakuje, tym bardziej, że polski paszport jest dziś przepustką do większości krajów Europy, a polskie prawo rodzinne nie zna pojęcia "fikcyjne małżeństwo".
- Jesteśmy w Unii Europejskiej, jesteśmy w Schengen, czyli nasze granice są stosunkowo otwarte i łatwe do przemieszczenia się dla osób, które już się do nas dostaną - mówi oficer operacyjny Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej.
W Internecie bez trudu można znaleźć setki ofert zawarcia fikcyjnego małżeństwa. Ogłaszają się cudzoziemcy i Polacy. Odpowiedzieliśmy na kilka z propozycji. Reporter: Dlaczego tak naprawdę to robisz? Skoro twierdzisz, że masz firmę to dlaczego tak naprawdę?
- Konkretnie dla pieniędzy. Tym bardziej, że bardzo szanuję Ukrainki, zawsze można też pomóc - odpowiada jeden z ogłoszeniodawców.
Nikt jednak nie zgodził się na oficjalny wywiad. Zamieściliśmy ogłoszenie w Internecie i umówiliśmy się na spotkanie z Wiktorem z Ukrainy.
- Chcę to zrobić jak najszybciej, bo żeby dostać stały pobyt, to musisz w Polsce pracować i mieszkać 5 lat legalnie. Jak jest żona polskiego pochodzenia, to tryb nabycia obywatelstwa polskiego jest skrócony do trzech lat - mówi Wiktor, który chce wziąć fikcyjny ślub.
Urzędnicy starają się weryfikować prawdziwość zawartych małżeństw. Sprawdzają czy małżonkowie mieszkają razem i czy porozumiewają się wspólnym językiem, bądź czy w ogóle spotkali się przed ślubem.
- Bardzo często małżonkowie opisują zupełnie różne mieszkania, mimo tego, że twierdzą, że mieszkają razem, czy też opowiadają zupełnie inaczej jak mieliby spędzić czas razem - mówi Aleksandra Rudy z Wydziału Spraw Cudzoziemców w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim.
Interes na fikcyjnych ślubach zwietrzyły grupy przestępcze. W przyspieszeniu zawierania małżeństw uczestniczą nawet urzędnicy i lekarze.
- Wśród lekarzy również mogą się zdarzyć przypadki, że na przykład przez wzięcie łapówki, mogą wystawić zaświadczenie, ale jeśli chodzi o tego typu przypadki jest to rzadkość. Natomiast dominują dokumenty, fałszywe świadectwa, fałszywe zaświadczenia, fałszywe paszporty - mówi oficer operacyjny Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej.
Problem w tym, że niezwykle trudno jest udowodnić, że małżonkowie pobierają się dla pieniędzy. Nawet jeśli okaże się, że związek jest papierowy, to kara najbardziej dotknie cudzoziemca. To odmowa pobytu w Polsce. Polakowi, czy Polce sprawa uchodzi na sucho.
- Sankcji nie ma żadnej za fikcyjne małżeństwo, ani prawno-karnej, ani cywilno-prawnej, bo w zasadzie nie jest to już podstawa do tego, żeby unieważnić małżeństwo - mówi prof. Piotr Kruszyński, adwokat.
- W polskim prawie nie ma takiego pojęcia jak fikcyjny ślub, w związku z czym nie może to być to przedmiotem postępowanie w urzędzie stanu cywilnego - mówi Marzena Stępień z Urzędu Stanu Cywilnego w Warszawie. *
*skrót materiału
Reporter: Agnieszka Zalewska
azalewska@polsat.com.pl (Telewizja Polsat)