17 lat walczą o zwrot ziemi

Pani Krystyna Świątek i Halina Kozik są siostrami. Od kilku pokoleń ich rodzina zajmowała się rolnictwem. Kobiety prowadziły dwa gospodarstwa w Padwi Narodowej na Podkarpaciu. Miały też hodowle i przetwórstwo mięsa. Ale złote czasy gospodarstw minęły i jak twierdzą kobiety - koniec zapoczątkował proces scalania gruntów.

- Byliśmy w cyklu zamkniętym: własna produkcja żywca, własny ubój, własny wyrób i własne sklepy - mówi nam pani Krystyna.

- Było tak, dopóki nie rozpoczęło się scalanie. Nasi rodzice nie składali żadnych wniosków, nie było takiej potrzeby. Zrobiono to siłowo. W scalanie wciągnięto nasze pola, działki budowlane, zabudowane i przylegające, które służyły do obsługi gospodarstwa - dodaje pani Halina.

Uratował życie topiącemu się mężczyźnie. Może trafić do więzienia

Proces scalania gruntów rozpoczął się w 2003 roku. Z założenia ma on polegać na wydzielaniu nowych działek ewidencyjnych, aby uniknąć rozdrobnieniu małych gospodarstw. Ale jak twierdzą kobiety, w ich wypadku doszło właśnie do rozdrobnienia. Z jednej z działek wykrojono niewielki fragment, który oddano innemu rolnikowi. W zamian kobiety otrzymały ziemię dziesięć kilometrów dalej. W drugim gospodarstwie podzielono działkę budowlaną, gdzie rodzina chciała stawiać budynki gospodarcze. Wybudowali się na niej sąsiedzi.

- Prawo scaleniowe mówi dokładnie, że działki budowlane nie mogą być wciągane do scalania, chyba że byśmy się zgodzili. A takiej zgody nigdy nie było - zapewnia Halina Kozik.

Dlatego rodzina bohaterek naszego reportażu, jak wiele innych osób, zaskarżyła decyzje scaleniowe. Te zostały uchylone, ale starostwo nie zmieniło wypisów z ewidencji gruntów. Teraz panie są właścicielkami, ale tylko w księgach wieczystych - nie w ewidencji. Dlatego nie mogą ziemi sprzedać ani przepisać na dzieci.

- Zostaliśmy wszystkiego pozbawieni. Nie możemy budować, przepisać dzieciom, nic z tym nie możemy zrobić. Jesteśmy przez siedemnaście lat uziemieni - dodaje Krystyna Świątek.

Kilka lat temu sprawie zaczęła przyglądać się też prokuratura. Okazało się bowiem, że podrobiono podpisy pod wnioskami o przystąpienie do scalania.

- To scalanie nie mogło się odbyć, nie były spełnione podstawowe warunki. Potrzeba albo 51 procent chętnych ludzi na scalanie, albo 51 procent areału ziemi znajdującego się w Padwi Narodowej. Żaden z tych warunków nie został spełniony. Gdy biegły grafolog badał podpisy i zajmowała się tym prokuratura, to doszli do stu sześćdziesięciu sześciu podrobionych podpisów - mówi pani Krystyna.- Występują tam 9-letnie dzieci, występują osoby zmarłe - dodaje pani Halina.

- To, co starosta zrobił w 2016 roku, jest bulwersujące. W ostatniej decyzji pozbawia nas całej działki przylegającej do zabudowań. Dano nam za nią 65 złotych - dodaje pani Halina.

Został opiekunem niepełnosprawnego. Zasiłek mu nie przysługuje

Przedstawicieli Starostwa Powiatowego w Mielcu pytamy o to, dlaczego nie zmieniono wypisów z ewidencji gruntów. Sądy wszystkich instancji zwracały uwagę na to, że pogwałcono procedury, pod wnioskami podpisywały się osoby zmarłe, do scalania włączano grunty zabudowane, a całą procedurę należy uznać za nieważną.

- W decyzji z 2016 roku jest tam rzeczywiście pokazane uchybienie starosty, że władczo wtedy zarządził. Nie znam przesłanek, dlaczego starosta podjął taką decyzję - mówi Roman Misiąg ze Starostwa Powiatowego w Mielcu.

- Decyzja scaleniowa, pierwsza decyzja, była w obiegu przez cztery lata. Ludzie pozakładali księgi, podzielili działki, dokonywano transakcji sprzedaży, poszły pozwolenia, budują się domy. Ten stan jest nie do wrócenia, to jest niemożliwe - dodaje Roman Misiąg.

- Scalenie zniszczyło nas doszczętnie. Pogrzebało nasze plany. Gratuluję, jeżeli starosta twierdzi, że to było polepszenie gospodarowania. Gratuluję, skoro dwa gospodarstwa zostały zniszczone - podsumowuje pani Krystyna.*

*skrót materiału