Cmentarz samowolą. Nie mogą chować zmarłych

- W niedzielę zmarła mi babcia. Jak mam wytłumaczyć dziadkowi, który ma 91 lat, że nie może pochować swojej żony w miejscu, na które razem odkładali pieniądze i w którym razem chcą spoczywać? – pyta pani Agnieszka, wnuczka zmarłej.

O dramatycznej sytuacji na cmentarzu parafialnym w Radomsku, w województwie łódzkim, powiadomili nas państwo Kubasiakowie, rodzice 28-letniego pana Krystiana. Pod koniec lutego mężczyzna popełnił samobójstwo. Zrozpaczeni rodzice nie mogą pochować syna w rodzinnym grobie.

- Mój Krystian był słabym dzieckiem. Miał słabą psychikę. Tłumaczyłam, żeby nie robił głupot – wspomina Emilia Kubasiak.

Cmentarz w Radomsku samowolą. Zakaz pogrzebów

Żeby zrozumieć, dlaczego rodziny zmarłych przeżywają teraz takie dramaty, trzeba cofnąć się do lat 90. ubiegłego wieku. Wtedy w Radomsku przy ulicy Piaskowej powstał cmentarz przy parafii. Założył go nieżyjący już proboszcz.  

- Obejmując parafię w 2016 roku dowiedziałem się, że nie jest uregulowana sytuacja prawna naszego cmentarza. Od tamtego roku, wraz z parafianami, wszelkimi instytucjami podjęliśmy prace związane z uregulowaniem sytuacji naszego cmentarza i legalizacją go – tłumaczy obecny proboszcz, ks. Jacek Wierzba z Parafii Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Radomsku.

- Cmentarz przy ulicy Piaskowej znajduje się na gruntach stanowiących własność wielu podmiotów. Część jest gruntem parafii, jedna nieruchomość jest własnością miasta Radomska i część nieruchomości ma nieuregulowany stan prawny. Najprawdopodobniej mieszkańcy, współwłaściciele gruntów, wyrazili proboszczowi zgodę, żeby ten cmentarz tam usytuować – mówi Urszula Klimek, radca prawny Urzędu Miasta w Radomsku.

ZOBACZ: Matka odeszła. Ośmiolatek sam z ojcem z niepełnosprawnością

Sprawa wyszła na jaw, kiedy zmarł właściciel działki bezpośrednio sąsiadującej z cmentarzem.  Grunt odziedziczył po zmarłym jego jedyny syn. I to on rozpoczął batalię z Kościołem i urzędami udowadniając, że cmentarz jest samowolą budowlaną. Niestety, nie chciał udzielić nam wyjaśnień.

- Tu jest ta działka sąsiadująca właśnie z nami. Widać jak ona wygląda „wspaniale”. A cmentarz, który sąsiaduje z tą działka teraz mu przeszkadza – mówi parafianin.

- Ja tu mieszkam od 32 lat. Tego jego ojca to jeszcze kiedyś, raz, może dwa razy widziałam. Ale tego właściciela - syna, jego jeszcze nie widziałam. Odkąd tu jestem, ta działka wygląda tak samo – słyszymy od kobiety, która mieszka obok działki przycmentarnej.

- Próbowaliśmy dotrzeć do właściciela i jego matki, aby załatwić sprawę jakoś polubownie, ale z panem jest utrudniony kontakt i nie mieliśmy takiej fizycznej możliwości spotkania się. Pan unika spotkań. Nie potrafię powiedzieć dlaczego – mówi ks. Jacek Wierzba z Parafii Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Radomsku.

- My mamy legalną działkę i tutaj nie mamy problemu. To oni mają, że cmentarz jest, a nie mają działek, nie mają żadnych zgód ani niczego. Problem ma miasto, ma parafia. No jak mogli założyć taki cmentarz nie mając działek? Jak to było możliwe? – słyszymy od matki właściciela działki sąsiadującej z cmentarzem.

ZOBACZ: Zbrodnia miłoszycka. Coraz więcej pytań

- Przepraszam bardzo, to gdzie my mamy naszych zmarłych chować? Czy ja mam ich sobie w ogródku zakopać? To co my mamy z nimi do tego czasu zrobić? Gdzie ich przechowywać? Pyta pani Agnieszka, wnuczka zmarłej kobiety.

- W 2016 roku pan powiedział, że będzie wnioskował o odszkodowanie od kurii albo od urzędu miasta, bo jego działka traci na wartości, bo on chciał postawić tam deweloperkę, bloki - dodaje pan Dariusz, parafianin.

Powodem obecnej sytuacji jest fakt, że cmentarz nie był  umieszczony w planach zagospodarowania przestrzennego Radomska. W 2019 roku miasto rozpoczęło proces tworzenia tego planu. Procedury są długie.  Kiedy ten proces się zakończy, nie wiadomo.

Urszula Klimek, radca Urzędu Miasta w Radomsku: Jesteśmy praktycznie na końcówce tej procedury planistycznej.

Reporterka: Pani mecenas, na końcówce wytrzymałości psychicznej są dwie rodziny, które w tej chwili przeżywają żałobę i ciała ich bliskich nie mają gdzie być pochowane.

Radca prawny: Rzecz jest o tyle trudna, że tutaj następuje konflikt dwóch interesów. Z jednej strony dobrem osobistym szczególnie chronionym jest prawo do pochówku osoby najbliższej. Z drugiej strony - cmentarz figuruje nielegalnie.

ZOBACZ: Sądowy spór wstrzymała pandemia, teraz nie można go wznowić

- Byliśmy w urzędzie, owszem. Oczywiście usłyszeliśmy, że bardzo nam współczują. Ale co nam po ich współczuciu, kiedy nasza bliska osoba umiera, a my nie mamy jej gdzie pochować – mówi pani Agnieszka, wnuczka zmarłej kobiety.

- Za każdym pochówkiem ja jestem wzywany na policję i muszę składać wyjaśnienia, dlaczego dokonałem pochówku lub dochówku w grobie na naszym cmentarzu. Dopóki była taka możliwość, dopóki nie byłem ukarany przez sąd, to te pochówki odbywały się regularnie. Natomiast w tej sytuacji zostałem przyciśnięty do muru, ponieważ decyzję sądu trzeba szanować - tłumaczy ks. Jacek Wierzba z Parafii Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Radomsku.

Ksiądz nie pochowa zmarłych. Dramat rodzin

Do czasu uregulowania sprawy cmentarza ksiądz nie może dokonywać pochówku, ani dochówku do istniejących już rodzinnych grobów.

- Mamy grób, który rodzice sobie wybudowali i chcieli być tu pochowani. W tej chwili nie możemy tutaj mamy pochować, po prostu mamy zakaz – zaznacza pani Ewa, której matka nie została pochowana w wykupionym grobie.

- W 1992 roku umarły nasze dzieci Piotruś i Adaś. To były bliźniaki. Umarły z powodu niedotlenienia. Za długo zostały przetrzymane, nie była zrobiona cesarka i tutaj właśnie chcieliśmy pochować naszego syna, który umarł. A nie mamy takiej możliwości. Nam bardzo zależy na tym, żeby bracia byli razem pochowani. Żeby nie musieli się pałętać po innym cmentarzu – mówią państwo Kubasiakowie.